Larunbata, Igandea, 2024ko apirilak 27
Gora joan

Ingurune digitala

Koldo Diaz Bizkarguenaga
Koldo Diaz Bizkarguenaga

Soziologian lizentziatu bezain laster doktore tesia egin nuen: irakurri, atzerriko unibertsitateetan egon, entzun eta idatzi. Betidanik izan ditudan kezkak egungo testuinguruan ulertu nahian nabil ordutik: euskal herritarron egoera XXI. mende hasierako gizartean, Euskal Herriaren erronkak ingurune digitalaren garaian zein diren galdetzen eta, ahal badut, erantzuten.

Berri txarrak: izen, ikur eta territorio bat ez duen herria gara. Alegia, estaturik ez duen herria gara eta burujabe egingo gaituen estatuturik ez da. Bi estatu egonkortuen baldintzapean bizi gara eta globalizazioaren ondorio ekonomiko (indibidualismoa), sozial (indibidualizazioa) eta kulturalak (isolamendua eta asimilazioa) pairatzen dituen herria gara. Alegia, estaturik ez duen herria gara eta burujabe egingo gaituen estatuturik ez da: «daukazuna bazara, orduan ez daukazu ezer, daukazuna baino ez. Dena duzu galtzeko», diosku artikulu honi soinu banda jarriko dion musika taldeak.

Denok ikusten duguna beste begirada batekin ikustea, zientzia horixe bera zela irakurri nuen behin. Begirada, betaurrekoak, horra gakoa. Mundua nondik ikusten dugun, mundua nora arte ikusteko gai garen. Maiz, ezaguna dugun hori errealitate bakarra dela pentsatzeko joera dugu, norberarena errealitate eta egia bakarra dela pentsatuz. Burua altxatu, alboetara begiratu, eta hor beste norbait, beste mundu-ikuskera bat dagoela ohartzen gara. Burua altxatu, urrunera begiratu, eta han beste herri asko, beste mundu-ikuskera asko daudela ohartzen gara.

Metaforak. Bertsolaritzaren herrian, iaioak gara metaforak sortzen. Baina guztiok ez gara bertsolari, guztiok ez gara poeta. Eta horrela, metaforak sortuz, sortuz eta sortuz, gure aukerak sortzen ditugu, baina baita gure mugak ere. Zer esanik ez, metafora horiek gureak ez direnean, hots, gure hizkuntzan, gure kosmobisioaren bidez, gure identitate eta kulturaren bidez, eta beste batzuenak errepikatu edo, are txarrago, haiena den ikuspegia gureganatzen dugunean. Poetek, abeslariek sortutako metafora horiek akademiatik erabiltzean, batzuetan, ordura arte ikusteko eta pentsatzeko gauza ez ginen munduak marraztu ditugu eta, bestetan, boutade hutsak izan dira.