Jakinen 219. zenbakia urteroko artikulu solteen zenbakia da, baina nahi gabean ‘monografikoa’ bihurtu da. Nahi gabean bai, baina ez kasualitatez. Nazioa, nazionalismoa, estatua, estatugintza, hizkuntza, kultura, demokrazia eta subiranotasuna kontzeptuen inguruan jarduten baitute aldizkariak jasotzen dituen lau artikuluek. Eta hori ez da kasualitatea, une honetan eztabaidagai ditugun gaien isla direlako laurak. Bakoitza bere ertzetik, baina ziri berean metatuta: Humboldt antropologo alemaniarraren Euskal Herriko bidaiari heldu dio Iñaki Zabaleta Gorrotxategi EHUko filosofia irakasleak; Haritz Azurmendi filosofia lizentziadunak nazioaren eta estatuaren harremanaz hausnartu du; Julen Zabalo eta Onintza Odriozola EHUko irakasleek nazioaz eta demokraziaz aritu dira; eta Iñaki Lasagabaster EHUko administrazio zuzenbideko katedradunak Hego Euskal Herriko administrazioak aztertu ditu, autogobernuaz, subiranotasunaz nahiz eskumenen garapenaz hitz egiteko, besteak beste. Bakoitza bere esparrutik, baina elkarrizketan. Nahi gabean, baina ez kasualitatez.
Humboldten nazioari eta hizkuntzari buruzko gogoetak aztertzen dira: haren helburua ‘euskal nazioa’ bere singulartasunean ezaugarritzea da, eta, horretarako, ezinbestekoa ikusten du ‘euskal hizkuntza’ horren euskarri eta gako bezala ulertzea.
Azken mendeetan batera joan diren naziogintzaren eta estatugintzaren irakurketa bat egiten da, batez ere autore klasikoetan oinarrituz; ondoren, sintesi horren arazoak azaldu eta bi prozesuek autonomoki izan ditzaketen bideei buruz gogoeta laburra egiten da.
Azken urteotan demokrazia kontzeptuak euskal nazionalismoaren diskurtsoetan hartu duen pisuaz egiten da gogoeta eta diskurtso abertzaleek etorkizunean izan lezaketen bilakaera jartzen da mahai gainean.
Gobernu, autogobernu, forutasun, autodeterminazio eskubide, estatuen aintzatespen eta erabakitzeko eskubideari eusten dioten printzipioak aztertzen dira, eta bereziki EAEko eta Nafarroako autogobernuaren bilakaera, eskumenen garapena, autonomiaren aurrerapena eta egungo egoera.