ARTIKULUAK

Frankismo amaierako aldian erregimenaren aurka Euskal Herrian egindako protestaren mugarri ditugu 1974ko abenduko mobilizazioak, 1976tik aurrera monarkiaren gobernuen kontra bata bestearen atzetik etorriko zirenen aurrerapena. Abenduaren 11ko borroka-egunak, besteak beste, zera nabarmendu zuen: Euskal Herrian eta Espainiako Estatuan nagusi ziren erakundeen estrategia politiko sindikalen arteko arrakala, hurrengo urteetan handitzea besterik egingo ez zuena.

Urteetako borroka luzearen ostean, PuntuEUS Fundazioak 2014ko amaieran lortu zuen .EUS domeinuak publikoari eskaintzea, euskara eta euskal kulturak sarean izango duten ardura indartzeko asmoz. Urte bete beranduago eta beste erregistro batzuek egin moduan, Fundazioak Behatokia kaleratu zuen, .EUS domeinuek izan zuten eragina aztertzeko. Artikulu honetan Behatokiko ondorioak interpretatu eta argudio gehiago gehitu zaizkio aldagai bakoitzari, euskarak Interneten zeukan gabezia bat indartzeko jaio zen ekimen honen egoera hobeto ezagutzeko asmoz.

XXI. mendearen bigarren hamarkadaren erdian, euskal kultur identitatearen inguruan arakatuz gero, zazpi probintzietako gizartearentzat aitortutako egitasmo kulturalaren berri galde daiteke. Baina hori baino lehen, kultura, eta bere oinarri-oinarrietan dagoena ezagutu behar da. Dena den, zerbait argi dago: talde batek era berean darabil kultura, eta, horregatik, zerbait publikoa, politikoa, da. Ikuspegi, pentsamendu eta ekimenaz gain, zeresan handia daukanez, kulturak taldearen kohesioa sortzen du, eta bere identitatearen iturri bilakatzen da.

Azken urte hauetan, hibridazio ideologiko moduko bat gertatzen ari da ekologismoaren, feminismoaren eta sozialismoaren artean, eta artikulu honen bitartez fenomeno horren lerro berrietako batzuk eman nahi ditugu aditzera. Batetik, ‘pentsamendu bakarrari’ eta iragarritako ideologien amaierari erantzuteko, eta, bestetik, ideologia ekosozialista feminista indartzea ekar dezaketen elkargune eta indargune nagusiak zein diren aurkitzeko. Hiru pentsamendu- eta ekintza-familia horien artean borrokak eta ideologia-desadostasunak sortu dira sarri, eta, horren jakitun izanik, gure asmoa guztiz kontrakoa da, hau da, arrazoi eta argibide batzuk eskaini nahi ditugu, haien arteko adostasun ideologikoa bideragarria dela frogatzeko.

Gaur egun inor gutxik ukatzen du Ioannes de Yciar historian zehar izan den kaligrafo onenetarikoa dela, nahiz eta, zoritxarrez, gure artean ezaguna ez izan. Ulertezina da ikerlariek eta euskal instituzioek hain unibertsala izan den letren ikurra aintzat hartu ez izana, ez idazlea bera, ezta Yciarrek letren eta kulturaren unibertsoan ordezkatzen duena ere.