Xabier Zabaltzak Agosti Xaho (1811-1858) euskal idazle eta politikariaren bizitza eta ibilbide intelektuala aurkezten ditu. Xahoren hiru alderdi aztertzen ditu nagusiki: historiari buruzko ikusmoldea, ideologia politikoa eta euskararen eta euskal kulturaren jatorriari eta izaerari buruzko ideiak. Azkenik, Xahok Euskal Pizkundeari egindako ekarpenari buruz egiten du gogoeta Zabaltzak.