Osteguna, 2024ko apirilak 25
Gora joan
Menua
ESKAFANDRA BILDUMA FEMINISTA

Feminismo tradizionalaren tabuak King Kong-en eskuetan

Virginie Despentesen euskarara ekarritako aurreneko lana da 'King Kong teoria' saiakera, eta Eskafrandra bildumaren bigarren zenbakia da

2017-06-06

«Ni, neska gisa, areago naiz King Kong, Kate Moss baino». Virginie Despentes  (Nancy, 1969) idazle eta zinegileak bizipenetatik eta lehen pertsonan hitz egiten dio irakurleari King Kong teoria saiakeran, zuzen bezain gordin: «Gizonek emaztetzat hartzen ez dituzten emakume klase horietakoa naiz, zeinarekin ez duten seme-alabarik izaten; bata dela edo bestea dela, beti neurrigabea den emakume horren baitatik hitz egiten dut: oldarkorregia, zaratatsuegia, lodiegia, basatiegia, ile-latzegia, mari-mutilegia, halakoa omen naiz. Ni tasun maskulinoei esker naiz ni».

Prostituzioan jardun eta bortxatua izan ondotik jabetutakoaren manifestua baita King Kong teoria. Esperientzia eta teoria uztartuz, feminismo kontserbadorearen tabuak astintzen dituena: bortxaketa, prostituzioa eta pornografía. Eta maskulinitatearen oinarriak  hankaz gora paratzen dituena. «XIX. mendean politikoki inposatzen diren genero-ereduen kontrako piztia da King Kong, generoen aurreko kaosa». Irene Arrarats Berria-ko euskara arduradunaren hitzaurreko hitzak dira: «Gordina da ohiz kanpoko saiakera autobiografiko hau: ez apaingarririk, ez samurbiderik, baizik xuxen akademikoa izan beharrik ez duen estilo kaletar zuzeneko bat, punken gerrikoak bezain eztenez betea». Saiakeraren lehen lerrotik marrazten du berea Despentesek: «Itsusien baitatik idazten dut, itsuentzat, atsoentzat, mari-mutilentzat, frigioentzat, larrutan gaizki jotakoentzat, larrutarako inork nahi ez dituenentzat, histerikoentzat, akastunentzat, neska txintxoaren azoka handitik baztertutako emakume guztientzat». Horra norbere baitan etxe orratzetik gora doan King Kong, eta horra Despentesen hitzen ukabilkada.

 

Begirada kritiko eta erradikala

2006an argitaratu eta berebiziko sona lortu zuen saiakerak Frantzian, 50.000 ale baino gehiago saltzeraino. Ordurako ezaguna zen Virginie Despentes, 1998an argitaratu baitzuen Boise-moi bere lehen eleberria, eta hiltzaile bihurtuko diren bi prostituten istorio hori zinemara eraman zuen lau urteren buruan, Coralie Trinh Thi aktore pornoarekin batera. Polemika bizia piztu zuen filmak, eta Frantziako Estatu Kontseiluak zentsuratzea erabaki zuen: «Irudietara eman zituen izen bereko bere eleberria eta hango gaiak: bortxaketa, prostituzioa eta, batez ere, bortizkeriara joz erantzuten duten emakumeak», dio Arraratsek. «Hori guztia puta eta bortxatua izaniko zuzendari batek kontatua. Gehiegiegi Frantziako Iraultzaren ondorengo ipurtzurientzat». Film horretako harimuturrei helduz osatu zuen gero, hain justu, King Kong teoria saiakera.

Baina mediatikoki lortutako harrabotsaz haratago doa Despentesen obra: dozena liburu eta pelikula argitaratu ditu, eta bere belaunaldiko idazleen artean aparteko lekua lortu du Frantzian. Gainera, begirada erradikal eta kritikoa ekarri du feminismora, eta King Kong teoria saiakera postfeminismoaren ezinbesteko erreferentzia bihurtu da.

 

Despentes lehenengoz euskaraz

Euskarara lehenengoz ekarri du Virginie Despentesen lana Itziar Diez de Ultzurrun (Iruñea, 1967) itzultzaileak. Eta Eskafandra bildumaren bigarren zenbakia da King Kong teoria, Angela Davisen Emakumeak, arraza eta klasea liburuaren itzulpenaren ondotik datorrena.